Pozytywna dyscyplina - wprowadzenie i założenia jednej z metod wychowawczych
To jak ważne i zarazem bardzo trudne jest wychowanie dziecka, wie każdy rodzic ale także nauczyciel, który ten proces wspomaga. Pojawiają się pierwsze sukcesy i bolesne porażki. Nie ma gotowej recepty na właściwe postępowanie czy jednej, dającej pełen sukces metody. Są jednak sposoby, które ten proces wychowawczy mogą wspomóc i jednym z nich jest POZYTYWNA DYSPCYPLINA.
Positive Discipline to program opracowany przez dr Jane Nelsen. Opiera się na pracach Alfreda Adlera i Rudolfa Dreikursa i ma na celu nauczenie młodych ludzi, jak stać się odpowiedzialnymi, szanującymi i zaradnymi członkami swoich społeczności. Adler opowiadał się za traktowaniem dzieci z szacunkiem, ale argumentował również, że rozpieszczanie dzieci nie jest dla nich zachęcające i prowadzi do problemów społecznych i behawioralnych. Metoda ta uczy rodziców umiejętności bycia jednocześnie miłymi i stanowczymi.
Pozytywna dyscyplina to kluczowe zasady:
- Szacunek: Traktowanie dziecka z szacunkiem jest kluczowe. Oznacza to słuchanie, docenianie i akceptowanie jego uczuć i potrzeb. Szacunek powinien być wzajemny – rodzice również oczekują szacunku ze strony dziecka.
- Zrozumienie: W pozytywnej dyscyplinie rodzice starają się zrozumieć perspektywę dziecka. To pomaga im dostrzec, dlaczego dziecko może reagować w określony sposób i jakie potrzeby kierują jego zachowaniem.
- Nauka przez doświadczenie: Zamiast wymierzania kary, pozytywna dyscyplina skupia się na konsekwencjach naturalnych i logicznych. Dzieci uczą się poprzez doświadczenie, jakie są skutki ich działań, co pomaga im rozwijać umiejętność podejmowania odpowiedzialnych decyzji.
- Budowanie umiejętności społecznych: Pozytywna dyscyplina stawia na naukę umiejętności społecznych, takich jak rozwiązywanie konfliktów, radzenia sobie z emocjami i współpraca. Warto wspierać dzieci w rozwoju tych umiejętności poprzez rozmowy i wspólne ćwiczenia, także w zakresie inteligencji emocjonalnej.
W metodzie tej ważne jest dziecko ale równie ważny jest rodzic. Metoda skupia się na budowaniu relacji a żeby te były właściwe, obie strony muszą czuć się dobrze. Zazwyczaj nie są stosowane kary a naturalne konsekwencje, choć sposób ten zakłada, że bywają sytuacje, w których rodzic musi zareagować natychmiast, by położyć kres nieodpowiedniemu zachowaniu dziecka i wtedy kara może przynieść oczekiwane rezultaty. Należy zwrócić jednak uwagę na fakt, że DŁUGOFALOWE STOSOWANIE KAR NIE UCZY DZIECI WŁAŚCIWEGO POSTĘPOWANIA A JEDYNIE UNIKANIA TYCH KAR.
Przykład: Przyłapaliśmy dziecko na kłamstwie. Nakrzyczeliśmy na nie i dostał karę, np. zakaz korzystania z tabletu. Co zrobi dziecko następnym razem? Okłamie ale tym razem zrobi to lepiej, by uniknąć kary. Pozytywna dyscyplina w tej kwestii podpowiada, by wcześniej zbudować z dzieckiem relację pełną zaufania a przyłapanemu na kłamstwie dać szanse na wyjaśnienie i spokojną rozmowę. W mojej grupie przedszkolnej stosuję podobną zasadę. Nigdy nie ponosi konsekwencji ten, kto potrafi przyznać się do winy w myśl porzekadła „lepsza gorzka prawda niż słodkie kłamstwo”.
Oto kilka innych przykładów jak dyscyplinować dzieci w praktyce czyli motywować ich do działania, właściwego zachowania:
|
ZACHOWANIE
DZIECKA
|
DYSCYPLINOWANIE
|
NIE
|
TAK
|
|
Dziecko krzyczy w autobusie.
|
Komunikacja i wyjaśnienie
oczekiwań- nie zakładaj, że
dziecko wie czego od niego
oczekujesz. Określ to, unikaj
uogólnień.
|
Nie hałasuj!
|
Proszę, byś mówił ciszej, bo innym może przeszkadzać hałas.
|
|
Dziecko porządkuje pokój.
|
Skupienie na pozytywnym
wzmacnianiu- doceniamy
wysiłki i osiągniecia.
|
No, w końcu jest tu porządek.
|
Świetnie poradziłeś sobie z ułożeniem zabawek.
|
|
Dziecko chce obejrzeć bajkę ale musi posprzątać zabawki.
|
Zwracanie uwagi na
konsekwencje działań-
dziecko uczestniczy w
naturalnych konsekwencjach
swojego postępowania.
|
Masz 15 min na posprzątanie klocków.
|
Zapewne 15 min wystarczy, byś ułożył klocki. Jeśli zajmie ci to więcej czasu nie zdążysz obejrzeć bajki.
W przypadku przekroczenia czasu dziecko tej bajki nie ogląda.
|
|
Dziecko nie chce jeść warzyw.
|
Zapewnianie możliwości
wyboru- w celu zapewnienia
autonomii dziecku.
|
Musisz zjeść wszystkie warzywa z talerza.
|
Na twoim talerzu są 3 różne warzywa. Które z nich dziś spróbujesz?
|
To podstawy POZYTYWNEJ DYSCYPLINY w mikro pigułce.
Drodzy rodzice każda metoda wychowawcza jest dobra jeśli nie upokarza, nie zawstydza i nie poniża Waszych dzieci. Jestem przekonana, że poświęcony im czas, właściwe relacje oparte na miłości, szacunku i zrozumieniu a także szczerość i autentyczność w komunikacji, to klucz do sukcesu jakim jest szczęśliwe i mające na uwadze dobro innych DZIECKO.
Wszyscy popełniamy błędy i ten bilans porażek należy uwzględnić w procesie wychowawczym. Jak mawiał Edward Phelps: „Człowiek, który nie robi błędów, zwykle nie robi niczego…”.
Zachęcam Państwa do obejrzenia webinaru z Iwoną Michniewicz, edukatorką Pozytywnej Dyscypliny w Polsce. Poniżej link do kanału YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=EvvTvm617vw
Materiały wykorzystane w artykule:
Jane Nelsen „Pozytywna dyscyplina”
https://www.novakid.pl/blog/pozytywna-dyscyplina-dla-dzieci-jak-ja-wdrozyc/
https://www-positivediscipline-com.translate.goog/about-positive-discipline?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=pl&_x_tr_hl=pl&_x_tr_pto=rq
https://parenting.pl/pozytywna-dyscyplina
autor: Małgorzata Buller-Jóźwicka
